گسترش تکنولوژی، طیف وسیعی از ابزارهای الکترونیکی هوشمند را به ما عرضه کرده است. همه ما میدانیم که تجهیزات الکترونیکی امواج الکترومغناطیسی از خود منتشر میکنند که برای انسان قابلدیدن نیست. این امواج زیانهای فراوانی را برای سلامت به همراه دارند و همه افراد در سنین مختلف تحت تأثیر این امواج واقع میشوند. پژوهشگران معتقدند که کودکان و نوجوانان نسبت به امواج الکترومغناطیسی آسیب پذیرتر هستند. درواقع کوچکتر بودن سر و نازکتر بودن جمجمه آنها نسبت به بزرگسالان باعث نفوذ و جذب بیشتر امواج درون مغز آنان میشود. از سویی دیگر دوری جستن از این تجهیزات در دنیای امروزی منطقی نخواهد بود. بنابراین لازم است تا به منظور بهرهوری از تکنولوژی، شیوه صحیح استفاده از آنها را در سبک زندگی روزمره خود فرابگیریم.
اولین راهکار مهم در راستای حفظ سلامت در برابر این امواج، در رابطه با تلفن همراه که بهعنوان یک وسیله رایج بین افراد مطرح میشود، کاهش زمان تماس و استفاده از تلفن ثابت برای مکالمات طولانی است. عنصر اصلی دیگر در حفظ ایمنی در برابر امواج تلفن همراه، “فاصله” است بنابراین باید در دورترین فاصله ممکن نسبت به بدن قرار گیرد. قرار دادن تلفن همراه در جیب پیراهن و در مجاورت قلب باعث ایجاد اختلال و بینظمی در ضربان قلب شده و در بلندمدت میتواند اثرات مخربی بر ریتم منظم آن بر جای بگذارد. بنابراین لازم است تلفن همراه با اعضای اصلی بدن نظیر قلب، سر و اندام پایینتنه فاصله داشته باشد. امواج الکترومغناطیس تأثیرات مخربی بر روی سلولهای ضعیف گذاشته و میتواند در پیشرفت بیماری و طولانی شدن درمان آن تأثیر بگذارد.
لذا بهتر است افراد با بیماریهای خاص و یا افرادی که پروتز یا قطعه فلزی در بدن دارند، از موبایل و امواج الکترومغناطیس دوری نمایند.استفاده از اسپیکر یا هندزفری (Hands Free) و ارسال پیامک راهکار دیگری بهمنظور کاهش اثرات امواج الکترومغناطیسی است. هدفونها و هدستهای بلوتوث و بیسیم نیز تأثیری مشابه گوشیهای تلفن همراه دارند، چراکه این ابزارها نیز از امواج رادیویی بهمنظور برقراری ارتباط استفاده میکنند.
تحقیقات پژوهشگران دانشگاه هاروارد نشان میدهد خوابیدن در کنار تلفن همراه، بهویژه گوشیهای هوشمند باعث ایجاد اختلال در خواب میشود و می تواند تأثیرات نامطلوبی بر کیفیت خواب و سطح انرژی افراد در صبح هنگام داشته باشد. امواج ساطع شده از تلفن همراه باعث ایجاد تداخل درروند طبیعی بدن در طول شبانهروز و همچنین تحریک شبکیه چشم و افزایش ساعات بیداری تا خواب میشود. نکته دیگر این است که تلفن همراه در حالت شارژ باید از مجاورت محل خواب دورنگه داشته شده و پس از اتمام شارژ باطری تلفن همراه، از پریز برق خارج شود. تلفن همراه در وسایل نقلیه به میزان چند برابر آلودگی موجی تولید مینماید. همچنین به دلیل وجود دیوارههای فلزی در خودرو، امواج در آن محبوس شده و باعث جذب و نفوذ بیشتر به بدن میگردد. همچنین استفاده طولانیمدت از موبایل هنگام رانندگی باعث بروز سردرد، سرگیجه، اختلال در هوشیاری و واکنش سریع راننده میگردد. قرار دادن آن در پوششهای فلزی و پوشاندن آنتن تلفن همراه منجر به افزایش میزان تماس با امواج تلفن همراه میشود.
پژوهشگران علوم پزشکی در موسسه ملی بهداشت آمریکا اعلام کردند افرادی که از گوشیهای تلفن همراه استفاده میکنند ۵ برابر بیشتر درخطر ابتلا به انواع تومورهای مغزی قرار دارند. سد خونی – مغزی که نقش حفاظت از مغز را بر عهده داشته و از ورود مواد مخربی که در خون جریان دارند، به داخل بافت های مغزی جلوگیری میکند. اگر این مواد به درون مغز وارد شوند میتوانند به سلول های عصبی موسوم به نورون ها آسیب رسانده که ادامه این وضعیت، عملکرد مغز را دچار اختلال میکند.
شاید شما فکر کنید تنها در زمان مکالمه با تلفن همراه در معرض امواج ناشی از آن قرار میگیرید این در حالی است که حتی به هنگام حمل تلفن همراه در کیفدستی خود از امواج آن در امان نخواهید بود. فعال بودن امکاناتی از قبیل اینترنت سیمکارت، GPS، بلوتوث و Wi-Fi به دلیل جستوجوی دستگاه ها و شبکه های مجاور(حتی در حالت پرواز) میتواند بهصورت کوتاهمدت و بلندمدت بر سلامت افراد اثرگذار باشد. اتصال به اینترنت موبایل، امواج الکترومغناطیسی را چندین برابر میکند. بنابراین بهتر است در موارد ضروری از اینترنت سیمکارت استفاده کنید و بعد از استفاده، آن را غیرفعال کنید و یا حتی بهتر است در مواقع لزوم از طریق مودم Wi-Fi به اینترنت متصل شوید.
با پیشرفت تجهیزات جانبی تلفن همراه و عجین شدن انسان با آن، بهویژه رواج آن در گروه های سنی کودکان، نوجوانان و جوانان، موجی از نگرانی میان کاربران آن ایجادشده است که آیا این تجهیزات نیز میتوانند برای سلامت انسان مخاطره آفرین باشد و یا تا چه حد ایمن هستند؟
گجت هایی که امروزه به بازار عرضه می شوند، اگر مخاطراتی کمتر از تلفن های همراه را به دنبال نداشته باشد، میتوانند به همان میزان بر سلامت انسان تأثیرگذار باشند. هدست هایی که از طریق بلوتوث با تلفن همراه و سایر تجهیزات الکترونیکی ارتباط برقرار میکنند و بهطور ویژه ساعتهای هوشمند؛ که برای مدت طولانی از روز در تماس مستقیم با بدن هستند؛ امواج الکترومغناطیسی را منتشر میکنند. بنابراین لازم است در استفاده از این تجهیزات نیز جانب احتیاط رعایت شود. این در حالی است که تولیدکنندگان این تجهیزات پذیرای اثرات منفی آن بر سلامت کاربران محصولات خود در صورت استفاده نادرست آن نیستند. بنابراین چه در رابطه با تلفن همراه و چه سایر تجهیزات هوشمند، لازم است تا بهطور صحیح آن را در سبک زندگی خود اعمال کنیم تا بتوانیم از مزایای آن نیز بهره جسته و از طرفی اثرات مخرب این امواج را بر سلامت خود و نسلهای آتی کاهش دهیم