توسعه فناوری های نوین سلامت سینا
ارتباط بین رادون و سلامتی چیست؟

به نقل از سازمان بهداشت جهانی WHO:

حقایق کلیدی

  • همانطور که در مقالات قبلی نیز مطرح شد، رادون یک گاز رادیواکتیو طبیعی است که ممکن است در محیط های داخلی مانند خانه ها، مدارس و محل های کار یافت شود.
  • رادون مهمترین علت سرطان ریه پس از استعمال سیگار است.
  • تخمین زده می شود که بسته به سطح متوسط ​​ملی رادون و شیوع استعمال دخانیات، رادون بین ۳ تا ۱۴٪ از کل سرطانهای ریه در یک کشور ایجاد می کند.
  • هرچه غلظت رادون در یک خانه کمتر باشد، خطر ابتلا به سرطان ریه کمتر است.
  • بهترین روش جلوگیری از مواجهه با گاز رادون ساختن اصولی ساختمان ها با تمرکز بر کاهش غلظت گاز رادون بوده و همچنین اجرای اقدامات ایمن سازی در ساختمان هایی که سطوح رادون بالایی دارند، می باشد.

رادون یک گاز رادیواکتیو است که به طور طبیعی اتفاق می افتد و بو، رنگ و مزه ای ندارد. رادون از واپاشی اورانیوم طبیعی موجود در خاک و سنگ ها ایجاد می شود. البته گاز رادون در آب هم وجود دارد. رادون به راحتی وارد هوا شده و یه ذرات موجود در هوا می چسبد و از این طریق می تواند وارد ریه شده و باعث تخریب و آسیب سلول های ریه و به طور بالقوه باعث سرطان ریه شوند.

 

اثرات سلامتی رادون

رادون مهمترین علت سرطان ریه پس از استعمال سیگار است. تخمین زده می شود که بسته به میانگین رادون متوسط ​​و شیوع استعمال دخانیات در یک کشور، رادون بین ۱۴-۱۴٪ از کل سرطانهای ریه در یک کشور ایجاد می کند.

افزایش معده سرطان ریه برای اولین بار در معدنچیان اورانیوم که در معرض غلظت بالایی از رادون قرار دارند ، مشاهده شد. علاوه بر این ، مطالعات در اروپا ، آمریکای شمالی و چین تأیید کرده اند که حتی غلظت کم رادون – مانند نمونه هایی که در خانه ها وجود دارد – خطرات سلامتی را نیز تحمیل می کند و به میزان قابل توجهی در بروز سرطان های ریه در سراسر جهان نقش دارد.

خطر ابتلا به سرطان ریه ۱۶٪ به ازای هر Bq/m3 100 در غلظت متوسط ​​رادون در مواجهه طولانی مدت افزایش می یابد. رابطه دوز و اثر به صورت یک منحنی خطی است. برای مثال ، خطر سرطان ریه به طور متناسب با افزایش قرار گرفتن در معرض رادون افزایش می یابد.

رادون در افرادی که سیگار می کشند ، احتمالاً باعث ایجاد سرطان ریه می شود. در حقیقت تخمین زده می شود که سیگاری ها نسبت به افراد غیر سیگاری ۲۵ برابر بیشتر از رادون در معرض خطر باشند. تا به امروز ، هیچ خطر دیگری برای سرطان مشخص نشده است.

 

عوامل موثر بر نفوذ گاز رادون به داخل ساختمان ها

برای بیشتر افراد ، بیشترین تماس با رادون در خانه رخ می دهد. غلظت رادون در یک خانه به این بستگی دارد:

 

  • مقدار اورانیوم موجود در سنگها و خاکهای زیرین؛
  • منافذ موجود برای نفوذ رادون از خاک به داخل خانه؛
  • نرخ مبادله بین هوای داخلی و خارجی ، که بستگی به ساخت خانه ، عادات تهویه ای ساکنان و … دارد

رادون از طریق ترک های کف و یا اتصالات کف دیواره، شکاف های اطراف لوله یا کابل ها، منافذ کوچک در دیواره های توخالی، یا حوضچه ها یا زهکشی ها وارد خانه ها می شود. سطح رادون معمولاً در زیرزمین ها، انبارها یا فضاهایی از ساختمان که در تماس با خاک است، بیشتر است.

رادون در خانه

 

غلظت رادون بین خانه های مجاور متفاوت است، و ممکن است در یک خانه از امروز و از ساعتی به ساعت دیگر متفاوت باشد. سطح رادون منازل مسکونی می تواند به روشی ارزان و ساده اندازه گیری شود. به دلیل این نوسانات، بهتر است میانگین اندازه گیری سالانه رادون در هوای داخلی با اندازه گیری دوره ای به مدت حداقل ۳ ماه تخمین زده شود. با این حال ، اندازه گیری ها باید بر اساس پروتکل های ملی انجام شود تا از قوام و همچنین قابلیت اطمینان در تصمیم گیری اطمینان حاصل شود.

 

کاهش غلظت گاز  رادون در منازل مسکونی

روش های متعددی جهت کاهش غلظت رادون در منازل مسکونی وجود دارد که می تواند حتی مقرون به صرفه هم باشد. اما پیشگیری از رادون باید هنگام ساخت خانه های جدید به ویژه در مناطق مستعد رادون مورد توجه قرار گیرد. در بسیاری از کشورهای اروپا و ایالات متحده آمریکا، شمول اقدامات حفاظتی در برابر رادون در ساختمان های جدید به یک اقدام معمول تبدیل شده  و همچنین در بعضی از کشورها روشی اجباری است.

رادون

 

میزان غلظت گاز رادون در خانه های موجود می تواند توسط موارد زیر کاهش یابد:

 

  • افزایش تهویه طبقه های زیرین ساختمان
  • استفاده از پوشش دهی کف ساختمان با پوشش های ضد نفوذ گاز رادون؛
  • جلوگیری ازنفوذ رادون به داخل اتاق نینمن از زیر زمین با ساتفاده از پوشش دهی ترک ها و منافذ با استفاده از ماده پوشاننده مخصوص.
  • آب بندی کف و دیوار
  • بهبود تهویه خانه.

لازم به ذکر است سیستم های پسیو می توانند تا بیش از ۵۰٪ سطح غلظت گاز رادون داخل منزل را کاهش دهند اما افزودن سیستم تهویه مطبوع می توانند به میزان موثرتری میزان آلودگی را کاهش دهد.

 

غلظت رادون در آب آشامیدنی

در بسیاری از کشورها ، آب آشامیدنی از منابع آب زیرزمینی مانند چشمه ها ، چاه ها و چاله ها به دست می آید. این منابع آب به طور معمول غلظت بیشتری از رادون را نسبت به آبهای سطحی، رودخانه ها یا دریاچه ها دارند.

تاکنون ، مطالعات اپیدمیولوژیک ارتباطی بین مصرف آب آشامیدنی حاوی رادون و افزایش خطر ابتلا به سرطان معده پیدا نکرده است. رادون حل شده در آب آشامیدنی می تواند در هوای داخلی رها شود. به طور معمول ، یک دوز رادون بالاتر از حالت استنشاق باید مصرف شود تا بتواند همان اثر را به همراه داشته باشد.

“رهنمودهای WHO برای کیفیت آب آشامیدنی” (۲۰۱۱) توصیه می کند که سطح غربالگری رادون در آب آشامیدنی بر اساس سطح مرجع ملی برای رادون در هوا تنظیم شود. در شرایطی که غلظت رادون در آب آشامیدنی زیاد باشد روش های ساده و کارآمدی برای کاهش غلظت رادون وجود دارد که از جمله آنها می توان به هوادهی و استفاده از فیلتر کربن فعال اشاره کرد.

 

پاسخ WHO

در سال ۲۰۰۹ ، WHO “دفترچه راهنمای بهداشت جهانی در مورد غظت گاز رادون در ساختمان ها: چشم انداز بهداشت عمومی” را منتشر کرد، که گزینه های متعددی را در راستای سیاست گذاری برای کاهش خطرات سلامتی ناشی از مواجهه با گاز رادون در منازل مسکونی ارائه می دهد از جمله:

  • ارائه اطلاعات در مورد غلظت رادون در داخل خانه و خطرات مرتبط با سلامتی؛
  • اجرای یک برنامه ملی رادون با هدف کاهش خطر برای کلیه افراد جامعه و افرادی که در معرض سطوح بالایی از گاز رادون هستند
  • ایجاد یک سطح مرجع میانگین غلظت سالانه ملی از Bq / m3100 ، اما اگر این سطح در شرایط خاص کشور قابل دستیابی نباشد ، سطح مرجع نباید از Bq / m3300 فراتر رود.
  • اجرای اقدامات پیشگیرانه در راستای مواجهه با گاز رادون در ساختمان های در دست احداث
  • ایجاد پروتکل های اندازه گیری غلظت گاز رادون جهت ارزیابی میزان غلظت موجود به همراه استانداردهای مربوطه

منابع:

WHO Handbook on Indoor Radon: A Public Health Perspective

Radiation Protection and Safety of Radiation Sources: International Basic Safety Standards