“در این سند شما با حقایقی پیرامون گاز رادون آشنا خواهید شد که می تواند نقش موثری در سلامت شما و خانواده تان داشته باشد.”
در این مقاله سوالات زیر پاسخ داده می شود:
۱- گاز رادون چیست؟
۲-مخاطرات بر سلامت گاز رادون چیست؟
۳- چگونه جمعیت عمومی در معرض رادون قرار می گیرد؟
۴- چگونه گاز رادون باعث ابتلا به سرطان می شود؟
۶-چگونه می توان میزان بالای گاز رادون را در منازل تشخیص داد؟
۷- چگونه می توان میزان بالای گاز رادون را در منازل تشخیص داد؟
گاز رادون، یک گاز نامرئی، بی بو، بی مزه و رادیواکتیو است که از تجزیه زنجیره اورانیوم طبیعی موجود در سنگ ها و خاک تشکیل می شود. مقادیری از گاز رادون و دختران آن در خاک، آب و هوا وجود دارد. به ویژه سطح گاز رادون در مناطقی که خاک یا سنگ غنی از اورانیوم باشد، از سایر نواحی بیشتر است.
گاز رادون همچنین توسط رادیوم در زیر زمین، آبهای زیرزمینی و مصالح ساختمانی ساطع می شود. لذا گاز رادون می تواند وارد هوای داخلی ساختمان ها شده و در صورتی که تهویه نامناسب باشد، غلظت محلی گاز رادون افزایش می یابد. دختران رادون از طریق استنشاق وارد ریه ها شده و ذرات آلفای ناشی از آن بافت ریه را بمباران می کنند. لذا دوز ناشی از ذرات آلفای فوق خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش می دهد.
رادون توسط آژانس بین المللی تحقیقات سرطان (IARC)به عنوان گروه ۱، “سرطان زا برای انسان” طبقه بندی می شود. استنشاق گاز رادون خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش می دهد. پیوند بین غلظت گاز رادون در هوا و خطر ابتلا به سرطان ریه ابتدا بر اساس داده های حاصل از مطالعات اپیدمیولوژی مرگ و میر ناشی از سرطان ریه در بین معدنچیان اورانیوم و سایر کارگران در معرض سطوح بسیار بالای گاز رادون انجام شده است.
قرار گرفتن در معرض گاز رادون و استعمال سیگار به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان ریه را بیش از قرار گرفتن در معرض گاز رادون افزایش می دهد.
گاز رادون تقریبا در همه جا حضور دارد. میزان غلظت گاز رادون در هر ناحیه متفاوت است. گاز رادون می تواند از طریق شکاف و ترک های داخل ساختمان نفوذ کرده و یا از مصالح ساختمانی و آب آزاد شوند. رادون می تواند در خانه هایی که حتی به خوبی عایق بندی شده اند و یا بر روی خاک غنی از اورانیوم ساخته شده باشد، بالاتر باشد. لذا طبقات پایین ساختمان در معرض مواجه با غلظت های بالای گاز رادون هستند.
طبقات پایینی ساختمان به دلیل نزدیکی به زمین دارای بالاترین غلظت گاز رادون هستند.
گاز رادون به سرعت تجزیه شده و ذرات رادیو اکتیوی را آزاد می کند. این ذرات رادیواکتیو به غبار و ذرات موجود در هوا متصل شده و به هنگام استنشاق، از طریق مجرای تنفسی وارد بدن می شوند که می توانند به سلول های ریه آسیب جدی وارد نمایند. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض گاز رادون می تواند به سرطان ریه منجر شود و تنها سرطانی است که با استشاق گاز رادون مرتبط است.
سیگار کشیدن شایعترین علت سرطان ریه است. اما گاز رادون به عنوان دومین علت سرطان ریه در ایالات متحده و دنیا محسوب می شود. تخمین دانشمندان نشان می دهد سالانه مرگ ۱۵۰۰۰ تا ۲۲۰۰۰ نفر در اثر مواجهه با گاز رادون است.
اگر چه ارتباط بین قرار گرفتن در معرض گاز رادون و سیگار کشیدن به خوبی قابل درک نمی باشد، اما قرار گرفتن در معرض ترکیبی از گاز رادون و سیگار باعث ایجاد خطر بیشتر برای ابتلا به سرطان ریه نسبت به شرایطی که یکی از این دو عامل موجود است، می شود. لذا اکثر مرگ و میر ناشی از سرطان مرتبط با گاز رادون در میان سیگاریها رخ می دهد.
پس از گزارش های مرگ و میر کارگران معدن اوررانیوم در اثر سرطان ریه، مشخص شد که انها در معرض سطوح قابل توجهی از گاز رادون بودند نتایج مطالعات بر روی معدنچیان فوق توسط آزمایشات بر روی حیوانات تایید شده است. مطالعات نشان می دهد که تعداد ضوایع تومورال ریوی در موش های مواجه با غلظت بالای گاز رادون به میزان قابل توجهی بالا است.
دانشمندان بر این باورند که مواجهه با گاز رادون باعث ایجاد سرطان ریه در انسان می شود. تحقیقات اخیر بر روی مشخص کردن ارتباط بین مواجهه با غلظت بالای گاز رادون در منازل مسکونی و خطر ابتلا به سرطان ریه متمرکز شده است.
در این مطالعات، دانشمندان سطح گاز رادون را در داخل منازل مسکونی افرادی که به سرطان ریه مبتلا هستند و آن هایی که به این بیماری مبتلا نیستند، بررسی می کنند. بررسی های بالینی متعددی با سطوح دقت متفاوت در جریان است و توانسته رابطه بین ابتلا به سرطان ریه و مواجهه مزمن با گاز رادون موجود در منازل مسکونی را نشان دهد.
ارزایابی غلظت گاز رادون نیازمند اندازه گیری و آزمایش است. غلظت گاز رادون تحت تاثیر عوامل محیطی متعددی است که می تواند از خانه ای به خانه دیگر متفاوت باشد. شرایط آب و هوایی، فصلی، دما، فشار و رطوبت، ساختار زمین شناسی خاک زیر ساختمان، مصالح ساختمانی، تهویه مناسب و فونداسیون ساختمان می تواند تاثیرات قابل توجهی در تغییرات میزان غلظت گاز رادون داشته باشد. لذا سطوح غلظت گاز رادون حتی با تغییرات فصلی می تواند متغیر باشد. لذا ارزیابی هایی لحظه ای نمی تواند ملاک مناسبی برای ارزیابی غلظت گاز رادون باشد. در این شرایط بهتر است از تست های طولانی مدت جهت اطمینان از دقت و صحت نتایج ارزایابی غلظت گاز رادون استفاده شود.
آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده (EPA) توصیه می کند که در صورتی که غلظت گاز رادومن بیش از Pci/L 4باشد، اقدامات لازم جهت کاهش سطح غلظت گاز رادون صورت گیرد. مقدار تعیین شده Pci/L 4 به عنوان سطح اقدام است. دانشمندان معتقدند با کاهش میزان غلظت گاز رادون به زیر این سطح، تا حدود ۵۰۰۰ مرگ و میر سالانه کاهش می یابد.
کلینیک امواج با سابقه بیش از ۱۵ سال تجربه در حوزه بیولوژی ساختمان خدمات اندازه گیری گاز رادون در ساختمان ها را ارائه می دهد.
Darby S, Hill D, Doll R. Radon: A likely carcinogen at all exposures. Annals of Oncology 2001; 12(10): 1341–۱۳۵۱
Field RW. A review of residential radon case-control epidemiologic studies performed in the United States. Reviews on Environmental Health 2001; 16(3):151–۱۶۷
Field RW, Steck DJ, Smith BJ, et al. Residential radon gas exposure and lung cancer: The Iowa Radon Lung Cancer Study. American Journal of Epidemiology 2000; 151(11):1091–۱۱۰۲
Frumkin H, Samet JM. Radon. CA: A Cancer Journal for Clinicians 2001; 51(6):337–۳۴۴
Lagarde F, Falk R, Almren K, et al. Glass-based radon-exposure assessment and lung cancer risk. Journal of Exposure Analysis and Environmental Epidemiology 2002; 12(5):344–۳۵۴
National Research Council. Committee on Health Risks of Exposure to Radon: BEIR VI. Health Effects of Exposure to Radon. Washington, DC: National Academy Press, 1999
U.S. Environmental Protection Agency (May 2002). A Citizen’s Guide to Radon: The Guide to Protecting Yourself and Your Family from Radon (4th ed.). Retrieved July 13, 2004, from: http://www.epa.gov/radon/pubs/citguide.html
