رادون چیست؟
رادون یک گاز بی رنگ، بی بو و رادیواکتیو است. این عنصر به وسیله واپاشی های مقادیر کم اورانیوم موجود در خاک و سنگ ها به صورت طبیعی ایجاد می شود.
آیا بستن پنجره میزان رادون درون خانه را کاهش می دهد؟
افزایش تهویه، به ویژه در طبقه همکف، کاهش چشمگیر و یا پایداری در سطح رادون ایجاد نمی کند. دستگاه های تهویه در صورت عدم وجود راه عبور هوای مناسب، باعث بدتر شدن مشکل رادون می شوند. در این حالت ممکن است گازهای خاک وارد خانه شوند.
چرا رادون برای سلامتی مضر است؟
مواد رادیواکتیو واپاشی و سپس تابش می کنند. قرار گرفتن در معرض تابش برای سلامت انسان خطرناک است زیرا امواج متصاعد شده حامل انرژی بوده و باعث آسیب به بافت های زنده و افزایش خطر ابتلا به سرطان می شوند.
من در منطقه “با احتمال متوسط وجود رادون” زندگی می کنم. بنابراین خانه من %۱ تا ۱۰% احتمال وجود مقادیر بیشتر از سطح “نیاز به مراقبت” دارد. آیا باید تست های تشخیصی در اینجا انجام شود؟
بله شما باید خانه خود را مورد آزمایش قرار دهید. سطوح بالای رادون نیز ممکن است در مناطق با احتمال متوسط رادون دیده شود. برخی از صاحبان منازل در این مناطق تصمیم بر عدم تست خانه شان می گیرند، چرا که مثلا اعضای خانواده شان به دلیل نبودن فرد سیگاری در خانواده، در معرض خطر کمتری قرار دارند. اما به یاد داشته باشید تنها راه مطمئن شدن از نبود خطر رادون تست کردن میزان رادون داخل منزل است.
آیا کودکان در معرض خطر بیشتری (در مواجهه با رادون) هستند؟
به طور کلی کودکان در موارد استنشاق و بلع و میزان گاز رسیده به اندام ها مشابه با بزرگسالان هستند.
چه زمانی برای اندازه گیری میزان رادون داخل منزل نیاز است؟
اندازه رادون به صورت روزانه در یک خانه به طور قابل ملاحظه ای متفاوت است. زیرا شرایط آب و هوایی روی آن تاثیر می گذارد. سه ماه حداقل زمانیست که میزان متوسط سالانه رادون از آن قابل استناد است. بنابراین ترجیح بر این است که اندازه گیری های رادون در دوره سه ماهه یا بیشتر انجام شود تا نوسانات کوتاه مدت بر میزان میانگین تاثیر نگذارند.
آیا خانه های خالی از سکنه هم اندازه گیری می شوند؟
نتایج برای خانه هایی که بیشتر از سه هفته در دوره سه ماهه خالی هستند کمتر قابل اطمینانند.
آیا این تست برای خانه هایی که به ندرت یا گاها مورد استفاده قرار می گیرند نیز کاربرد دارد؟
انجام این تست برای خانه های خالی از سکنه پیشنهاد نمی شود. اگر به مدت سه ماه پشت سر هم در خانه ای اسکان دارید، این مدت، مدت زمان خوبی برای کامل کردن تست هاست. اهمیت تست زمانی افزایش می یابد که اسکان شما دائمی و یا منزل شما در مناطق با احتمال زیاد وجود رادون باشد. اگر اینطور است، حتما خانه را تست کنید.
خانه من در منطقه ای با احتمال زیاد وجود رادون است. این بدان معناست که حداقل ۱۰% احتمال دارد که میزان رادون، بیش از حد اقدام باشد. آیا خانه نیاز به تست دارد؟
بله شما باید خانه را تست کرده و اگر میزان رادون بیش از حد اقدام بود، آن را کاهش دهید.
من در منطقه ای با احتمال کم وجود رادون زندگی می کنم. یعنی اینکه خانه من کمتر از ۱% احتمال آلودگی بیش از حد اقدام دارد. آیا باید خانه را تست کرد؟
در همه خانه ها، درصدی رادون وجود دارد. اما اکثر خانه های بریتانیا در مناطقی با احتمال کم وجود رادون واقع شده اند. این بدان معنی است که اگر شما در چنین مناطقی زندگی می کنید، احتمال بسیار کمی برای افزایش مقدار رادون از حد اقدام وجود دارد. بنابراین اگر در این نواحی زندگی می کنید، تست کردن میزان رادون منزل به شما پیشنهاد نمی شود. در صورتی که زیر زمین شما به صورت اتاق خواب یا نشیمن است، توصیه می شود که انجام تست را مد نظر داشته باشید.
چند سال پیش در خانه من تست رادون انجام شده است. آیا نیاز به تست مجدد دارم؟
میزان رادون با توجه به تغییر ساختار خانه یا تغییر نحوه سکونت در آن می تواند تغییر کند. تغییرات منجر به تغییر سطح رادون شامل بهبود شرایط خانه (برای مثال نصب سیستم حرارت مرکزی، شیشه های دو جداره یا عایق اضافی)، کارهای بزرگ ساختمانی (اضافه کردن قسمتی به منزل یا تغییر کاربری زیرزمین و یا انبار) و یا تغییر در استفاده یا گرمایش یک اتاق خاص می شوند که زمانی که عضوی به خانواده اضافه و یا شخصی از اعضا بازنشسته شود، اتفاق می افتد. همین طور تغییر شغل ساکنان می تواند میزان رادون را تغییر دهد. اگر میزان قبلی تست، کمتر از محدوده اقدام بوده و تغییر قابل توجهی در خانه و شیوه زندگی شما به وجود نیامده است نیازی به تست مجدد وجود ندارد.
چرا دو سطح حد اقدام و حد آماج برای رادون وجود دارد؟
در شرایط حد اقدام، میزان رادون زیاد است. بنابراین شرایط حادتری ایجاد می شود و پایین آوردن قابل توجه میزان رادون (و نه فقط رساندن آن به زیر حد اقدام) بسیار مهم است. در شرایط حد آماج (۱۰۰ بکرل بر متر مکعب)، صاحب خانه برای کم کردن میزان رادون تشویق می شود. در شرایط زیر حد اقدام، خطرات سلامتی کمتر است اما این به معنی صفر بودن آن نیست. PHE به صاحبان خانه هایی که میزان رادون در آنها بین حد اقدام و حد آماج است توصیه می کند که کاهش سطح رادون را به طور جدی مدنظر داشته باشند. به ویژه اگر در خانه فرد یا افراد سیگاری یا کسی که سابقه سیگاری بودن دارد، باشد.
تکرار تست رادون در چه بازه زمانی توصیه می شود؟
PHE به صاحبان منازل توصیه می کند که حداقل هر ۵ تا ۱۰ سال یکبار و یا پس از تغییرات زیاد در منزل (مثلا استفاده از شیشه های دوجداره جدید، استفاده از سیستم های حرارت مرکزی، اضافه کردن قسمتی به خانه یا تغییر کاربری زیرزمین برای تست مجدد منزل) اقدام نمایند تا اطمینان حاصل کنند که اصلاح قبلی همچنان باقی است. به علاوه به طور مرتب و هر سه ماه، همه تهویه ها باید چک شوند تا مطمئن شوید که هنوز کار می کنند.
چگونه می توان مطمئن شد که اصلاح موثر بوده است؟
پس از هر اصلاحی بلافاصله و بطور مکرر اندازه گیری انجام می شود (ترجیحا برای دوره های حداقل سه ماهه). ممکن است یک پیمانکار این کار را در بازه های زمانی کوتاه تر و کارامدتر انجام دهد. اما این تست باید در این بازه ها در بلند مدت انجام شود زیرا تنها راهی که می توان از عادی بودن میزان رادون مطمئن شد، این راه است.
سطح بالای رادون در منزل چگونه باید اصلاح یا کنترل شود؟
روش های مختلفی برای کاهش رادون در منازل امتحان شده و مورد استفاده قرار گرفته است. انتخاب نهایی نوع روش، بستگی به میزان رادون محیط و ساختار خانه دارد.
پتانسیل رادون چیست؟
به میزان احتمال بالاتر بودن رادون از حد اقدام در ساختمان گفته می شود که معمولا به صورت درصد نمایش داده می شود. هرچه این عدد بالاتر باشد احتمال اینکه سطح رادون بالاتر از حد اقدام باشد بیشتر است. گاهی از آن به عنوان خطر رادون نیز نام برده می شود (با خطرات سلامتی رادون اشتباه نشود).
آیا ممکن است سرطان در اثر رادون ایجاد شود؟
دانشمندان اثرات مواجهه بلند مدت با رادون را بررسی کرده و به این نتیجه رسیده اند که مواجهه با رادون خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش می دهد. البته رابطه ثابت شده دیگری بین انواع دیگر سرطان یا بیماری ها و مواجهه با رادون مشاهده نشده است. شواهد علمی موجود در گزارش رادون موسسه “گروه مشاوران پرتوهای یونیزان بریتانیا” به طور خلاصه بیان می کند که تنها خطر مواجهه با رادون، افزایش ریسک سرطان ریه است و به جز آن رابطه دیگری بین رادون و انواع دیگر سرطان و بیماری مشاهده نشده است. این گزارش خاطر نشان می کند که اگر رادون و عناصر دیگر حاصل از واپاشی آن اثری بر دیگر اندام ها داشته باشند این اثر آنقدر پایین است که در مطالعات اپیدمیولوژیک صورت گرفته شناسایی نشده است. البته سیگار همچنان بیشترین عامل سرطان ریه است. اما در واقع این موضوع که آیا سرطان به خاطر وجود رادون اتفاق افتاده یا نه قابل شناسایی نیست. مواجهه با دوزهای بالاتر رادون در طول زمان موجب افزایش خطر سرطان ریه می شود. همچنین این خطر در افراد سیگاری یا آنهایی که سابقا سیگاری بودند، بالاتر از افراد عادی است. برای اکثر افراد، رادون یکی از مهم ترین عوامل ابتلا به سرطان ریه محسوب می شود.
